Pankracy pisze:W czasach Jezusa judaizm koncentrował się głownie wokół świątyni pod "wodzą" arcykapłana. Tak zwany judaizm świątynny ale jak wiadomo świątynja została zburzona
Po swiatyni zaczal sie judaizm koncentrowac wokol synagog i rabinow. Tak zwany judaizm rabiniczny.
Czy ten "dzisiejszy" judaizm rabiniczny to nastepca faryzeuszow? Czy to bledne porownanie
Judaizm, tak jak żadna z innych starożytnych religii był religią księgi. Żydzi obrali za fundament odbudowy swojego społeczeństwa Prawo Mojżeszowe, po katastrofie niewoli babilońskiej. Nie mieli już proroków, którzy przekazywali słowa samego Pana i np. pilnowali ich od odchodzenia od słowa Bożego w swoich tradycjach. Wszystkie Boże objawienia dla ludu zostały już spisane i musiały być objaśniane przez "uczonych w Piśmie", w trakcie tego procesu powstały pierwsze szkoły rabiniczne i uzupełniały Pisma o egzegetyczną tradycję tych szkół. Z ciekawostek, kwestia autorytetu szkoły rabinicznej stała się w I wieku przedmiotem ostrej dysputy między Kościołem a Synagogą.
Tradycja(ustna) rabiczna, którą wyznawali "uczeni w Piśmie" została później spisana i znano jako "Miszna", analogia jest w rzymskim katolicyźmie, między Biblią i Tradycją. Miszna to przekaz ustny rabinów, czyli ich poglądy i komentarze na temat spisanej Tory. Miszna ostatecznie przyjęła uzupełnienia i formę Talmudu.
Paweł, Piotr i reszta uczniów Jezusa chodziła do świątyni tak długo, jak ona istniała. Po roku 70 już nikt nie żył świątynnymi zwyczajami. Jednak cały kościół jeszcze przez prawie 3 wieki zachowywał wiele z tradycji starotestamentowej jak data Paschy. Kościoły z terenu Bliskiego Wschodu dłużej zachowywały tradycje starotestamentowe, co dzisiaj nazwalibyśmy judaizującymi wpływami.
Uczniów Jezusa niezależnie od pochodzenia traktowano na początku jako sektę żydowską. Po powstaniu Bar Kochby 132-135 judaizm i chrześcijaństwo rozdzieliło się raz na zawsze. Od tej pory można wyróżnić chrześcijan i Żydów opierających się tylko na Tanach(Czyli ST) oraz tradycji - Misznie, czyli komentarzy szkoły rabinicznej, ale nie uznających pism które nazywamy dzisiaj Nowym Testamentem. I to Ci Żydzi są dzisiejszymi Żydami wyznającymi Talmud, a więc możnaby powiedzieć judaizm rabiniczny.